TARIM VE ORMAN BAKANI YUMAKLI BİTLİS’TE

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, bir dizi ziyaret, inceleme ve açılış için Bitlis’e geldi.  Ziyaret programında kentteki tarım, hayvancılık, su yönetimi ve kırsal kalkınma faaliyetlerini yerinde inceleyen Bakan Yumaklı, çeşitli kurum ve kuruluşlarla da görüşmeler gerçekleştirdi.
İlk olarak Bitlis Valisi Ahmet Karakaya’yı makamında ziyaret eden Bakan Yumaklı’ya, Bitlis Milletvekili Turan Bedirhanoğlu da eşlik etti. Ziyarette, tarımsal üretim kapasitesi, hayvancılık faaliyetleri, su kaynaklarının yönetimi ve kırsal kalkınma projeleri hakkında bilgi alışverişinde bulunuldu.
Daha sonra Bitlis Belediye Başkanı Nesrullah Tanğlay’ı ziyaret eden Bakan Yumaklı, belediye projeleri ve şehirde yürütülen hizmetler hakkında bilgi aldı. Ardından Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’ne geçen Bakan Yumaklı’ya, İl Müdürü Ramazan Çolak tarafından il genelinde yürütülen projeler ve çalışmalar hakkında brifing verildi.
Bakan Yumaklı, Daha sonra, Ahlat ilçesinde Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı kapsamında Bakanlığın destekleriyle hayata geçirilen “Can Evi Grup Tarım” patates eleme ve boylama fabrikasının açılışı gerçekleştirildi. Ardından, Bakan Yumaklı ve beraberindeki heyet, Örkenler Grup Yaytat Bakliyat fasulye ve tohum işleme fabrikasını ziyaret ederek incelemelerde bulunup fabrika sahibinden işletme hakkında bilgi aldı.
Bakan Yumaklı ve beraberindeki heyet, daha sonra Bitlis’in bereketli topraklarında kuru fasulye hasadını gerçekleştirdi. Bakan Yumaklı, Bitlis için önemli projelerin yürütüldüğünü belirterek, çiftçilerin alın teriyle yetiştirdikleri hasadın ülke tarımına büyük katkı sunduğunu vurgulayarak, “Bitlis'teyiz. Burada çiftçilerimizle, üreticilerimizle bir aradayız. Vatandaşlarımızın gıda ihtiyacını karşılamak için ülkemizin dört bir tarafında hasatlar yapıldı. Kimisinde tamamlandı, kimisinde tamamlanmak üzere. Bazı ürünlerde de henüz yeni başlayan bölgelerimiz de var. Güzel ülkemizin 206 çeşit ürün başlığında yüzlerce bitkisel ürün üretimi ülkemizin gıda ihtiyacını karşılıyor. Hatta bunun da ötesinde ihracata çok önemli miktarda da gıda ürünü veriyoruz. Bugün gururla söylüyoruz ki; ülkemiz tarımsal hasılada Avrupa’da birinci, dünyada yedinci sırada. Geçen yıl 32,6 milyar dolar tarım ihracatı gerçekleştirdik. Bu başarının mimarı aziz çiftçilerimize teşekkür diyorum. Bu ülkenin bereketli topraklarında bu ülkenin havasını, suyunu ve emeğini kullanarak ürettiğimiz her ürün hem kendi ihtiyacımız için son derece önemli hem de ülkemize döviz kazandırıcı önemli kalemlerden de bir tanesi. Ben geçtiğimiz yıl 32.6 milyar dolar gıda ürünü ihraç eden bütün üreticilerimizi, bütün paydaşlarımızı tebrik ediyorum. Onların emekleri hem ülkemiz için ülkemizin gıda arz güvenliği için hem de ülkemizin döviz ihtiyacı için son derece önemli. Bugün de Kuru fasulye hasadımızı gerçekleştirdik. Geleneksel olarak hepinizin malumu Türk mutfağında kuru fasulye çok önemli ürünlerimizden kış yemeklerimizden bir tanesi. Tabii memleketimizin dört bir tarafında bu ürünün ekimi ve hasatı devam ediyor ama Bitlis'in bu anlamda önemi şöyle yaklaşık Türkiye'de üretilen kuru fasulyenin %14'ü Bitlis'te üretiliyor. Ve Bu alanda da ülkemizde 4. sırada kuru fasulye üretimi açısından ama diğer bir önemi de kuru fasulye tohumu üreticisi olarak da Bitlis 1. sırada. Ülkemizin son 10 yıllık kuru fasulye üretimi 246.000 ton. Geçtiğimiz yıl 279.000 tondu. Allah nasip ederse bu yıl bizim tahminlerimiz 283.000 ton civarında bir kuru fasulye üretiminin olacağı yönünde. Biz geçtiğimiz yıl üretim planlaması kapsamında desteklerimizi özellikle üretimi artırmak anlamında farklılaştırmıştık. Yani bununla ilgili temel destek, üretim planlaması desteği, ürün geliştirme desteği bu üç başlıkta vermeye başlamıştık üretim desteklerimizi. Bu manada da kuru fasulyede geçen yıl dekar başına 732 lira ödenirken bunu % 27 artışta bu yıl 930 liraya çıkarmış durumdayız. Yeni desteklerimizle birlikte hem hasat sezonunun hem de üretilen ürünlerin ülkemize katkısının hayırlı uğurlu olmasını diliyorum. Çiftçilerimizi de hem bu yıl için hem de önümüzdeki yıl için bereketli bir sezon diliyorum. Buradan ülkemiz genelindeki bütün kuru fasulye üreticisi çiftçilerimize de bir mesajımız var. Tabii fiyat hareketleri takip ediyoruz. Özellikle üreticilerimizin emeğini zayi edecek ya da tüketicilerimizin uygun fiyata ürün almasını engelleyecek bütün hareketlere karşı Toprak Mahsulleri Ofisi regülasyon görevini yerine getirecek. Bunu söylemek istiyorum. Özellikle takip ediyoruz. Belli yerlerde hem stok ihtiyacını karşılamak hem de piyasa regülasyonu için Toprak mahsulleri ofisinin bu manada alıma başlayacağını da söylemek istiyorum” dedi. 
Çiftçilere ÇKS kayıtları için hatırlatmada bulunan Bakan Yumaklı sözlerini şöyle sürdürdü; “ Buradan açıklamış olalım. Bir hatırlatmamız da çiftçi kayış sistemi ile alakalı. Malumunuz önümüzdeki yılın çiftçi kayıt sistemine ilişkin başvuruları, beyanları artık başladı. 31 Aralık 2025 itibariyle sona erecek. Ben buradan bütün üreticilerimize bu süreyi geçirmeden çiftçi kayıt sistemine beyanlarını hangi alanda ne üreteceklerinin beyanını yapmalarını özellikle istirham ediyorum. Önceki dönemler gibi değil biliyorsunuz. Artık ne ekeceğimin düşüncesi yok. Biz önümüzdeki 3 yıl için çiftçilerimize hangi ürün için ne destek vereceğimizi açıklamış durumdayız. Hem bunlar hem çiftçi kredileri hem buna ilişkin hibe destekler ve buna bağlı teşvikler de yine aynı şekilde birlikte hareket ediyor. Dolayısıyla çiftçi kayıt sistemine başvuruları mutlaka bu tarihe kadar üreticilerimizin, çiftçilerimizin yapmasını istiyoruz.” 
Bakan Yumaklı, Tarım orman ve su sektörü son yıllarda stratejik önemini bütün ülkeler için kabul ettirdiğini ifade ederek,  “Bu manada özellikle iklim krizinin de çok yoğun bir şekilde etkisini gösterdiği bu dönemde içinde bulunduğumuz bu periyotta gıda az güvenliğini sağlamak bütün ülkeler için kritik bir öneme sahip oldu. Bir bilgi vermek istiyorum. Bu yılın yani 2025'in Temmuz ayı son 55 yılın En sıcak Temmuz ayı oldu. Sadece sıcaklıklar değil birbiri peşine takip eden kurak dönemler özellikle iklim değişikliğinin bize yıkıcı etkisini göstermeye başladı. Kurak bir iklim yapısına sahip olmaya doğru gidiyoruz. Yeni normal dediğimiz artık bundan sonra bizi farklı sınamalarla karşı karşıya bırakacak birçok da meteorolojik olayı yaşıyoruz. Yaşamaya da devam edeceğiz. Bu manada özellikle bakanlık olarak bizim kuraklığa dayanıklı tohumlardan başlayarak su ve sulama projelerimize kadar bir dizi tedbirlerimiz de var. Bu manada bütün üreticilerimizi risklere karşı onları koruma adına bakanlığımızın yaptığı çalışmaları çok yakından takip etmeleri için davet ediyorum. Bu çok kıymetli. Bütün yapmış olduğumuz işleri birlikte yapmamız gerekir. Omuz omuza yapmamız gerekir. Özellikle su verimliliğini buradan tekrar hatırlatmak istiyorum. Bir damlanın bile çok büyük öneminin olduğunu tekraren altını çizerek belirtmek istiyorum. Üretim planlaması neden önemli? Çünkü suyu merkeze koyduk. Yeni destekleme modelimizi, teşvik modelimizi, tarımsal kredileri bunlara yönlendirdik. Bugün Bitlis'te de hayata geçirmiş olduğumuz bu uygulamaları sonuçlarında, yansımalarında gördük. Bitlis'e son 23 yılda yapmış olduğumuz yatırımlar ve destekler yaklaşık 16 milyar lira bugünün tutarlarıyla. Su ve sulama alanında 66 tesis hizmete alındı. Bu tesislerle 40.000 dönümlük alan sulamaya açıldı. Yine Kırsal Kalkınma ve Orköy projelerinde 6 bin 100 projeyi destekledik. Önümüzdeki yılın projelerini de desteklemek üzere Çalışmalarımıza devam ediyoruz. Yine burası süt ve besi bölgesi olarak ilan edilen illerimizden bir tanesi. Dolayısıyla çok önemli bir başlık mera ıslahları. Burada da 182 bin dekarlık bir alanda mera ıslah çalışmalarını tamamladık. 466 bin dekarlık alana sahip dört büyük alanı da büyük ova olarak korumaya almış durumdayız. Bitkisel üretimimizin bu süre içerisinde 8 kat büyükbaş hayvan varlığımızın %13, küçükbaş hayvan varlığımızın %17, arılı kovan varlığımız ki Bitlis'in bu manada coğrafi işarete sahip çok güzel ve önemli bir ürünü balı var. 7 kat bal üretimimizin 3 kat artması söz konusu. Arı kovanı varlığı açısından da Bitlis'imiz 5. sırada bütün Türkiye'de. Tabii sadece bunlar değil aynı zamanda Orman açısından, Yeşil Vatan'ın Bitlis’te de kendini göstermesi açısından topraklarımızla fideleri, fidanları ve tohumları buluşturmaya devam ediyoruz. Türkiye'nin 81 ilinde, bütün ilçelerinde vatandaşlarımızı, Yeşil Vatanımızı yeniden yeşillendirmek ve Buna katkıda bulunmak adına 7'den 77'ye alanlara davet ediyorum. Bir konumuz da IPART TKDK hibe destekleri ve teşvikleri. 10. çağrı ilanımızı yayınladık. Bu çağrı ilanının bütçesi 50 milyon euro. Yani yaklaşık 2.5 milyar lira. Çağrı kapsamında et, süt, yumurta, meyve ve sebze ile su ürünlerinin işlenmesine, süt toplama merkezlerine, soğuk hava depolarına yönelik yatırımlara destek vereceğiz. Biliyorsunuz TKDK destekleri bundan önceki dönemde 42 il içindi ama Artık 81 ilde yaygınlaştırdık, uygulamaya devam ediyoruz. İlk kez faydalanmaya başlayan illerimizden birisi de Bitlis'ti. Dolayısıyla Bitlis'te yeni başlayan iller gibi artı 10 puanla projelerini değerlendirerek başlamış olacak. Bu da hayırlı olsun inşallah. Ben bu çağrıya çok yoğun bir ilgi olmasını bekliyorum açıkçası. Çünkü buradaki potansiyeli harekete geçirmemiz gerekir. Şimdiden hayırlı olsun”  dedi.
Bitlis’e Tarım, Su ve Turizm Alanında Stratejik Yatırımlar Yapıyoruz
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Bitlis’e yapılan yatırımlar hakkında bilgi verdi. Bakan Yumaklı, kente yönelik su, sulama, taşkın koruma ve turizm alanlarında çok sayıda önemli projenin hayata geçirildiğini belirtti.“Bitlis’e yönelik yatırımlarımız hız kesmeden devam ediyor. Devlet Su İşleri (DSİ) programına alınan toplam 218 milyon TL tutarındaki 8 su ve sulama projesi ile kentteki tarımsal üretim gücünü artırmayı hedefliyoruz.”Bakan Yumaklı, Bitlis Merkez ilçesine hizmet verecek olan 60 milyon TL maliyetli Duap Yaylası Yeraltı Depolama Projesi’nin ihalesinin Kasım ayında gerçekleştirileceğini söyledi. Ayrıca, 104 milyon TL maliyetli Kümüs Çayı 4. Kısım ve Güroymak Gölbaşı Beldesi Taşkın Koruma Projelerinin ihalelerinin yapıldığını ve en kısa sürede yapımına başlanacağını ifade etti.Bitlis’in çok sayıda akarsuya sahip olduğunu vurgulayan Bakan Yumaklı, bu nedenle taşkın koruma projelerine özel önem verdiklerini belirtti:“Toplam 335 milyon TL maliyetli 8 adet Taşkın Koruma Projesi de ihale aşamasında. Bu projelerin de önümüzdeki ay ihalelerini gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Böylece su ve taşkın yönetimi konusunda Bitlis'in ihtiyaçlarını karşılamış olacağız.”Dev Projeler: Sapur Barajı ve Nemrut KalderasıBakan Yumaklı, Bitlis’e kazandırılacak büyük ölçekli projeler hakkında da açıklamalarda bulundu:“Yapımı planlanan Sapur Barajı ile ilgili çalışmalarımız devam ediyor. Bu proje, bölge için stratejik öneme sahip olacak.”Ayrıca, dünyaca ünlü Nemrut Kalderası’nın Milli Park ilanı için tüm sürecin tamamlanmak üzere olduğunu belirten Bakan Yumaklı:“Bitlis’in turizm potansiyelini artıracak bir diğer önemli adım da Nemrut Kalderası’nın Milli Park ilan edilmesi olacak. Süreç son aşamaya geldi. Bu eşsiz doğa harikasını, Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Milli Parklar Genel Müdürlüğü bünyesinde ülke ve dünya turizmine kazandıracağız. Şimdiden hayırlı olsun.” ifadelerini kullandı.
Ziyaretlerde, Bitlis Valisi Ahmet Karakaya, AK Parti Bitlis Milletvekili Turan Bedirhanoğlu, Bitlis Belediye Başkanı Nesrullah Tanğlay, Ahlat Kaymakamı Batuhan Bingöl, Bitkisel Üretim Genel Müdürü Uğur Erdem, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Başkanı Dr. Ahmet Antalyalı, Tarım Reformu Genel Müdürü Dr. Osman Yıldız, Hayvancılık Genel Müdürü Salih Çelik, D.S.İ. Genel Müdür Yardımcısı Cengiz Han Kılıçarslan, Van DSİ 17. Bölge Müdürü Cihan Aksoy, İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Osman Bülent Zülfikar, BEÜ Rektörü Prof. Dr. Necmettin Elmastaş, İl Jandarma Komutanı Tuğgeneral Barış Soyal, İl Emniyet Müdürü Koray Şensoy, İl Tarım ve Orman Müdürü Ramazan Çolak, İl Özel idaresi Genel Sekreteri Adem Aydoğdu, ilgili kurum amirleri, İlçe Belediye Başkanları ve siyasi parti temsilcileri yer aldı.